حامد جلیلی مسئول دفتر سرود اداره کل موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفت و گو با ” ایران”
دفترسرود از جمله اقدامات تازه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که به تازگی راه اندازی شده، درباره فعالیت ها و رویکرد این دفتر کمی توضیح بدهید؟
با توجه به اهتمام و تاکید وزیرمحترم فرهنگ و ارشاد اسلامی به موضوع سرود و اتفاقاتی که قراراست دراین ژانراز موسیقی شکل بگیرد، حدود سه ماه قبل دفتر سرود این اداره کل با هدف توانمند سازی گروه های سرود و ساماندهی آن راه اندازی شد.
آیا تولیداتی در زمینه سرود خواهید داشت؟ تعامل با مراکز و نهادهایی است که دراین زمینه فعالیت می کنند چگونه است؟
تمرکز ما برتولید و محتوا نبوده و اگر هم در این زمینه کارهایی تولید شود بسیار محدود خواهد بود. هدف دفترسرود، انجام کارهای زیربنایی واصولی است. بطورمثال آموزش اساتید و معلمان درجهت تربیت و پرورش و هدایت گروه های سرود است تا با این دیدگاه و روش بتوانیم درراستای ارتقا اگروه های سرود گام مثبتی برداریم. درواقع برای این مربیان دوره های آموزشی برگزار می شود و در پایان کار مدارک آموزشی دریافت می کنند. نکته دیگر ساماندهی گروه های سرود است تا بلکه طی این سالها که متولی نداشته از این موضوع خارج شود.
بحث محتوا و مضامین سرود ها چه خواهد بود؟
دفترسرود، ممیزی درکارهایش ندارد. اما باید بتوانیم به لحاظ محتوایی وعملی، آموزش اصولی به معلمان داشته باشیم، تا در مسیری درست قرارگیرند و هدایت شوند. بنابراین با این رویکرد، دیگرنیازی به نظارت برکارآنها نیست.قبل تر اشاره کردم تولیدات این دفترمحدود است به این دلیل که تلاش ما این است، کارهایی شاخص و ارزنده در این ژانراز موسیقی تولید شود و این کاررا خواهیم کرد. البته قرار نیست یک نهاد بازدارنده در تولیدات باشیم بلکه همانطور که گفته شد رسالت ما آموزش درست در انتخاب شعر و ملودی است و این حرکتی پیشرو در تولید محتوای گروه های سرود است.
تعریفی که از سرود در ذهن تقریبا همه مردم شکل گرفته، اشعاری با مضامین انقلابی یا همان سرود های دفاع مقدس است. این درحالی است که حدود ۴ دهه از اتفاقات آن دوران که موجب شکل گیری این سرود ها شد، می گذرد و نسل امروز آشنایی و ارتباط کمتری با این موضوعات دارند.براین اساس نگاه دفترسرود به چه موضوعاتی است؟
فعالیت ما براساس اقتضای زمان است و درهمین مسیرحرکت می کنیم.درواقع محتوای کار شرایط حاکم بر جامعه است. در دوران جنگ فضای حاکم، دفاع مقدس و حماسه بود و تولیدات سرود بر همین مبنا شکل گرفت. اما درحال حاضر موضوعات مورد بحث و بررسی، اخلاق ، آداب اجتماعی، خانواده و…است البته این بدین معنا نیست که موضوعات انقلاب و دفاع مقدس رو به فراموشی است، بلکه می بایست توجه و تاکید بیشتری نسبت به آن صورت گیرد و باید همچنان زنده بماند و به آن رسیدگی شود. اما در کنار آن بها دادن به موضوعات روز، باید در الویت قراربگیرد. همانطور که امیرالمومنین(ع) فرموده اند:” فرزند زمان خویشتن باشید” و قاعدتا باید بر این اساس پیش برویم.
یکی از مراکز تربیت و اخلاق جوانان و همچنین پایه ریزی آشنایی با موضوع سرود، آموزش و پرورش است. تعامل دفتر سرود با این نهاد آموزشی به چه صورت است؟
دفتر سرود برای پیشبرد اهداف خود با تمامی نهاد ها و ارگان هایی که در حال حاضر به تولیدات سرود می پردازند، تعامل و همکاری خواهد داشت و تا به امروز مکاتبات و جلسات بسیاری دراین خصوص برگزار شده است و برای گستردگی و توسعه این ژآنر از موسیقی،پیشرو بوده ایم و سرعت بخشی داشته باشیم اما بازهم تاکید میکنم قرارنیست بر موازی کاری، نظارت و ممیزی داشته باشیم . براین اساس نهاد مهمی چون آموزش و پرورش بسیار تاثیر گذار است و باید تعاملات بیشتری دراین زمینه صورت بگیرد.
در ساخت سرود آیا از گویش ها و لهجه های مناطق مختلف ایران هم استفاده خواهید کرد؟
یکی از اهداف ما در دفتر سرود، زنده نگاه داشتن آداب و رسوم اقلیم های مختلف است. براین اساس با موضوع سرود که گامی مثبت در جهت ارتقا فرهنگ وهنر است این کار را شروع خواهیم کرد. نکته دیگر توجه به آداب و رسوم اقلیم هایی است که رو به فراموشی بوده و تلاش ما احیا و زنده گاه داشتن آن با هنری همچون سرود است.
بخش سرود، در جشنواره موسیقی فجر امسال حضور پررنگی خواهد داشت؟
با توجه به اینکه دفتر سرود به تازگی شکل گرفته ، قرار نیست در جشنواره موسیقی فجرحضور پررنگی داشته باشیم.و تنها در بخشی کوتاه اجرای برنامه داریم .البته انشاالله ازسال آینده بصورت جدی تر شرکت خواهیم داشت و همچنین جشنواره ای با عنوان سرود به شکل قوی تر از سالهای گذشته راه اندازی خواهد شد.
در بخش بین المللی فعالیت این دفتر به چه صورت است؟
سرود “سلام فرمانده” بیانگر این موضوع است که تولید چنین کارهایی چه میزان می تواند گستردگی داشته باشد تا آنجا که درکشورهای همسایه و منطقه هم تاثیرگذار بوده و به خوبی در عرصه بین الملل دیده شد.و قاعدتا در ژآنر سرود این اتفاق خواهد افتاد. براین اساس اگر بتوانیم تاثیرگذار باشیم و کار موثر تولید کنیم بصورت خودش جوش تاثیراتش را خواهد گذاشت . بنابراین نگاه بین المللی هم به این موضوع خواهیم داشت تا انشاالله بتوانیم با کشورهای همسایه و همچنین کشورهایی که دارای منافع مشترک، تعاملات خوبی داشته باشیم.
موضوع سرود و تولیدات آن به اوایل انقلاب بر می گردد از دیدگاه شما چه موضوعی موجب کم رنگ شدن سرود در جامعه شده است. تا آنجا که در مناسبات ملی همچون راهپیمایی ها کمترشنیده می شود ؟
اواخر دهه پنجاه وبا شکل گیری انقلاب اسلامی به ژانر سرود بصورت جدی تر نگاه شد و درهمان برهه زمانی کارهای بسیار ارزشمندی ساخته شد.آن دوران مردم متعهد، این سرود ها را می خواندند و همخوانی می کردند، تا اوایل دهه ۶۰،که سرود متولی نداشت و به نظرمن یکی ازعواملی که موجب شد این امر بسیار مهم و از دیدگاه من مقدس کم رنگ شود، نداشتن متولی سرود بود واین موضوع موجب گردید هر کسی با دیدگاه و سلیقه خود به این ژانر از موسیقی بپردازد و استقبالی هم صورت نگرفت و آرام آرام کم رنگ و کم رنگ تر شد اما امروز به لطف دولت سیزدهم و وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی اتفاق تازه ای صورت گرفت و بهای بیشتری به سرود داده شد و امیدواریم در سالهای آینده شاهد اتفاقات درخشان و خوبی در زمینه ساخت و تولید سرود باشیم.
از نگاه شما موسیقی پاپ چه میزان در کم رنگ شدن سرود تاثیرگذار بوده ؟
قاعدتا موسیقی پاپ جزاتفاقاتی است که درکنارمزایایش، معایبی هم دارد.اما من هنوزمعتقدم عدم رسیدگی متولیان امر به موضوع سرود، موجب افول این ژانر ازموسیقی شده است.
با این حساب با ایجاد دفترسرود، این امیدواری وجود دارد نسل جوان که ارتباط گسترده ای با فضای مجازی دارند، پیام های مهم جامعه با این ژانر از موسیقی منتقل شود؟
رسالت دفتر سرود همین است و همان طور که مقام معظم رهبری فرمودند بیان دیدگاه های اعتقادی و دیدگاه های سیاسی میتواند از طریق سرود اتفاف بیفتد.
رنج سنی خاصی برای گروه های سرود در نظر گرفته شده؟ شرکت بانوان به چه صورت خواهد بود؟
خیر. رنج سنی تعیین نشده و افراد درهر سنی می توانند در زمینه سرود در دفتر ما خودشان را معرفی کنند. برای گروه های سرود خواهران هم برنامه ریزی داریم و با توجه به محدودیت های بانوان در اجرا و خوانش، خدمات ویژه برای آنها ارائه خواهیم کرد.
از دیدگاه شما عنصر و ویژگی مهمی که موجب ماندگاری سرود خواهد شد چیست؟
این موضوع هم بی ارتباط با اقتضای زمان و سلیقه و ذائقه مردم نیست. ذائقه بسیاری از مردم امروز اشعار خاص و امروزی است موسیقی هایی که به لحاظ اعتقادی و فنی مشکل داراست اما مردم با آن ارتباط برقرار می کنند. اما از روی دیگر سرود” سلام فرمانده ” تمامی معادلات را در ساخت سرود جابجا کرد. برخی ازکارشناسان براین نظر بودند این سرود به لحاظ فنی مشکل دار است اما ازسوی دیگراستقبال کم نظیر و گسترده ای از سوی مردم وحتی کشورهای همسایه صورت گرفت. براین اساس می توان گفت همیشه یک شعر خوب نمی تواند ملاک خوب بودن و پذیرش یک اثر از سوی مردم باشد. اما اگربخواهیم یک ملاک اصولی و آکادمیک برای آن درنظر بگیرم قاعدئتا شعر و ملودی خوب اثرگذار است و تلفیق این دو با هم برای یک کار ماندگار مهم خواهد بود.